TK U 17/05/21 | Skarga konstytucyjna — Ustawa o prefektach

[KJAF]

Srebrny Róg, 17 maja 2017 roku

Wasza Książęca Mość,
Szanowny Panie Marszałku,

Działając na podstawie art. 11. § 3. pkt 3. Ustawy Sejmu nr 317 z dnia 4 lutego 2017 roku — Kodeks postępowania przed Trybunałem Koronnym, wnoszę do Wysokiego Trybunału o rozpoznanie i rozstrzygnięcie sprawy ustrojowej, w zakresie

zbadania zgodności

art. 3. ust. 1. Ustawy Sejmu nr 146 z dnia 11 grudnia 2011 roku o prefektach (Dz. P. poz. 4993)

z przepisami

art. 1. ust. 3. Ustawy Konstytucyjnej z dnia 27 października 2016 roku o Sejmie Wielkim (Dz. P. poz.
8980).


U Z A S A D N I E N I E

Ustawa Sejmu nr 301 z dnia 6 października 2016 roku o zmianie ustawy o prefektach
(Dz. P. poz. 8922), zmieniła tryb wyboru Prefekta Generalnego. Poprzednie przepisy dawały uprawnienia do obsadzania tego urzędu Kanclerzowi. Zmiana prawa polegała na scedowaniu tego uprawnienia na rzecz Sejmu Wielkiego.

W opinii Rady Ministrów, jest to sprzeczne z postanowieniami artykułu 1. ust. 3. Ustawy Konstytucyjnej o Sejmie Wielkim, który stanowi iż do kompetencji Sejmu należą ustawodawstwo oraz kontrola nad Radą Ministrów.

W podanym przepisie — ani w żadnym innym równorzędnym Konstytucji akcie prawnym — nie wpisano w skład uprawnień Sejmu funkcji kreacyjnej. Obecny stan prawny w sposób jednoznaczny stwierdza, że rolą Sejmu jest stanowienie prawa oraz nadzór polityczny nad Radą Ministrów.

W Konstytucji znajdują się co prawda przepisy dotyczące procedury wyboru Asesorów Trybunału Koronnego, jednak ta instytucja wywodzi się bezpośrednio z przepisów Konstytucji, a nie ustawy niższej w hierarchii ważności, stąd nie można łączyć tych dwóch różnych spraw — Konstytucja nie może być siłą rzeczy niezgodna z samą sobą. Można natomiast zadać pytanie o logiczny sens współistnienia sprzecznych przepisów, jednak nie można mieć wątpliwości, że w tamtym akurat przypadku taka konstrukcja jest zgodna sama ze sobą, oraz że nie ma przełożenia na przedmiot niniejszego wniosku.

Intencją ustawodawcy nie było przekazanie uprawnień do obsadzania urzędów państwowych na Sejm Wielki, skoro wprost przyznał, iż ta kompetencja nie leży w jego uprawnieniach. Spośród całego katalogu funkcji parlamentu jakie wyróżnia prawo konstytucyjne, Sejmowi przyznano jedynie funkcje ustawodawcze i kontrolne. Trzecią funkcją jaką można wyróżnić, jest właśnie funkcja kreacyjna. Brak wzmianki na ten temat jest wystarczającą przesłanką do tego aby uznać wspomniane przepisy Ustawy o zmianie ustawy o prefektach za niezgodne z Konstytucją.

Warto zwrócić uwagę na fakt, że podobne rozumowanie przyjął już swego czasu Trybunał i wątpliwości przedstawione w niniejszym wątku są w zgodzie z praktyką i orzecznictwem sarmackiego sądownictwa. Powołam się tutaj na Wyrok Trybunału Koronnego z dnia 21 stycznia 2017 roku, w sprawie ustrojowej o sygnaturze TK U 16/12/05.

Trybunał uznał wtedy, że odwoływanie się do Sejmu w sprawie nałożonej przez Prefekturę kary jest niezgodne z Konstytucją, właśnie ze względu na to, że Sejm posiada jedynie dwie funkcje, tj. ustawodawcza i kontrolna, a nie sądownicza. Można więc z całą pewnością uznać, że wątpliwości stawianie w niniejszym wątku są zgodne z rozumowaniem i praktyką sądową. Pozwolę sobie zacytować fragment uzasadnienia z wspomnianego wyroku:

Podobnie należy traktować kwestię konstytucyjnych uprawnień Sejmu. Zgodnie z zasadą legalizmu, organy władzy mogą działać jedynie na podstawie i w granicach prawa. Na podstawie Konstytucji, Trybunał Koronny między innymi rozpoznaje odwołania od kar wymierzonych przez inne organy (art. 32b ust. 6). Ustawa Konstytucyjna o Sejmie Wielkim stanowi natomiast, że do kompetencji Sejmu należy ustawodawstwo oraz kontrola nad Radą Ministrów (art. 1 ust. 3). Jest to nie do pogodzenia z artykułem 9 ustęp 4 Ustawy o prefektach, który mówi, iż od decyzji w sprawie wydalenia przysługuje odwołanie do Sejmu (...).

Wysoki Trybunale, w opinii Rady Ministrów przepisy o jakich mowa są w oczywisty sposób niezgodne z Konstytucją, wobec czego Rząd przekłada na ręce Marszałka Trybunału niniejszy wniosek.

KANCLERZ KSIĘSTWA SARMACJI

/—/ Konrad J. bnt Arped-Friedman

[KJAF]

Wysoki Trybunale,

chciałbym doprecyzować wniosek oraz wyjaśnić kilka użytych przeze mnie zwrotów, nieopatrznie wprowadzających w błąd. Jest pewien skrót myślowy, połączony z lekkim wybiegnięciem poza ramy przedmiotu wniosku, a przez to mogący być odczytany błędnie.

Stwierdziłem, za sprzeczne z logiką rzekome pozostawianie w Konstytucji odrębnych funkcji Sejmu, zwracając na brak wyszczególnienia funkcji kreacyjnej Sejmu, a jednocześnie istnienie w ustawie zasadniczej procedury wyboru asesorów Trybunału (pisząc to oczywiście na marginesie, abstrahując od tematu pisma). Jest to oczywiście nie do końca zgodne z prawdą, gdyż sprzeczności tutaj nie ma — w tym akurat przypadku, nie musi być osobno wyszczególnione w uprawnieniach Sejmu możliwość powoływania na urzędy, skoro jest o tym mowa w innych normach, ale w obrębie tego samego aktu prawnego.

Nie zmienia to jednak faktu całości postawionego przeze mnie stwierdzenia, jakoby rolą Sejmu nie było obsadzanie urzędów innych, niż w przypadkach wprost wynikających z Konstytucji.

Intencją ustawodawcy nie było przekazywanie egzekutywy na ręce Parlamentu, a skuteczne oddzielenie części podziału władzy. Stąd Sejm nie jest już organem rządzącym, ale ustawodawczym i kontrolnym. Przepisy Ustawy o prefektach które są przedmiotem skargi konstytucyjnej, w oczywisty sposób kłócą się z tym podziałem i rolą Sejmu. Należy mieć na uwadze, że zmiana w Sejmie polegała nie tylko na zmianie sposobu obsadzania mandatów poselskich, ale zmiany roli Sejmu w systemie politycznym Księstwa — zmianę tę poczyniła Ustawa konstytucyjna o bezpośrednim wyborze Kanclerza. Co i tak nie zmienia faktu, że nawet w rzeczywistości poprzedniego Sejmu, nie miałby on prawa do obsadzania funkcji takich jak Prefekt Generalny, ponieważ i tam uprawnienia Sejmu były zawężone do stanowienia prawa i pełnienia funkcji kontrolnej.

[VAT]

Eldorat, 21 maja 2017 roku

Z A R Z Ą D Z E N I E

Na podstawie art. 10 § 1 Ustawy Sejmu nr 317 — Kodeks postępowania przed Trybunałem Koronnym z dnia 4 lutego 2017 roku (Dz. P. poz. 9186) zarządzam, co następuje:

1. Na wniosek Kanclerza Księstwa Sarmacji Konrada Jakuba Arpeda-Friedmana z dnia 17 maja 2017 roku (uzupełniony następnie 18 maja 2017 r.), wszczynam postępowanie w przedmiocie rozpoznania ww. wniosku;
2. nadaję sprawie następujący numer postępowania sądowego: TK U 17/05/21;
3. do rozpoznania sprawy wyznaczam: ATK Paviela Gustolúpulo, ATK Wojciecha Hergemona oraz siebie;
4. wyznaczam ATK Wojciecha Hergemona na Przewodniczącego Składu Orzekającego.

MARSZAŁEK TRYBUNAŁU KORONNEGO

/—/ Vanderlei Bouboulina-à-la-Triste

[kaxiu]

Stosownie do art. 17 k.p.t.k. otwieram rozprawę.

Stwierdzam, że do sprawy nie przyłączyły się żadne inne niż wnioskodawca podmioty.

Zakreślam wnioskodawcy - Kanclerzowi Księstwa Sarmacji 5 dniowy termin na zajęcie dalszego stanowiska, pod rygorem przyjęcia, że rezygnuje z zajęcia dalszego stanowiska, przy czym zwracam się uprzejmie o poinformowanie Trybunału przed upływem terminu, jeżeli wnioskodawca rezygnuje z zajęcia dalszego stanowiska.

[KJAF]

Wysoki Trybunale,

nie mam nic do dodania w niniejszej sprawie.

[kaxiu]

Na podstawie art. 28 k.p.t.k. wobec braku dalszych stanowisk i braku pytań ze strony członków składu - zamykam rozprawę.

[KJAF]

Panie Marszałku,
Wysoki Trybunale,

chciałbym uzyskać informację — jeżeli jest taka możliwość — o tym, na jakim etapie jest formułowanie orzeczenia w niniejszej sprawie. Od zamknięcia rozprawy minęło już wszak prawie 3 tygodnie, a rozstrzygnięcie sprawy przez Trybunał jest tym bardziej ważne dla porządku prawnego Księstwa, że Sejm obecnie nie działa. Dlatego ewentualne roszady na stanowisku Prefekta Generalnego mogą spowodować pogłębianie się paraliżu władzy ustawodawczej, który przeniesie się na władzę wykonawczą, bo nie będzie wiadomo kto i w jaki sposób ma obsadzić ewentualny wakat.


Kłaniam się

[VAT]

Szanowny Panie Kanclerzu,

Trybunał ustalił już treść orzeczenia i obecnie jest na końcowym etapie formułowania sentencji.

[kaxiu]

Numer postępowania: TK U 17/05/21

Trybunał Koronny w składzie:

• ATK Wojciech Hergemon (przewodniczący)
• MTK Vanderlei Bouboulina-à-la-Triste
• ATK Paviel Gustolúpulo

rozpoznawszy na wniosek Kanclerza Księstwa Sarmacji sprawę o zbadanie zgodności art. 3. ust. 1. Ustawy Sejmu nr 146 z dnia 11 grudnia 2011 roku o prefektach (Dz. P. Poz. 4993) z przepisem art. 1. ust. 3. Ustawy Konstytucyjnej z dnia 27 października 2016 roku o Sejmie Wielkim (Dz. P. poz. 8980)

art. 3. ust. 1. Ustawy Sejmu nr 146 z dnia 11 grudnia 2011 roku o prefektach (Dz. P. Poz. 4993) nie jest niezgodny z art. 1. ust. 3. Ustawy Konstytucyjnej z dnia 27 października 2016 roku o Sejmie Wielkim (Dz. P. poz. 8980).

Uczestnik wnioskujący – Kanclerz Księstwa Sarmacji wniósł o zbadanie zgodności art. 3. ust. 1. Ustawy Sejmu nr 146 z dnia 11 grudnia 2011 roku o prefektach (Dz. P. poz. 4993) z art. 1. ust. 3. Ustawy Konstytucyjnej z dnia 27 października 2016 roku o Sejmie Wielkim (Dz. P. poz. 8980), podkreślając że powoływana norma o charakterze konstytucyjnym nie zawiera funkcji kreacyjnej.

Uczestnik podkreślił, że sprawa w jego ocenie jest de facto tożsama ze stanem faktycznym, na kanwie którego zapadło orzeczenie w sprawie ustrojowej o sygnaturze TK U 16/12/05. Uczestnik podkreślił, że intencją ustawodawcy nie było nie było przekazywanie egzekutywy na ręce parlamentu, lecz skuteczne oddzielenie części podziału władzy.

Do postępowania nie dołączył się żaden inny podmiot uprawniony, a uczestnik zainteresowany w toku rozprawy podtrzymał swoje stanowisko nie podnosząc żadnych nowych okoliczności faktycznych i prawnych.

Trybunał zważył co następuje.

Przepis art. 1. ust. 3. Ustawy Konstytucyjnej z dnia 27 października 2016 roku o Sejmie Wielkim (dalej USW), na który powołuje się uczestnik stanowi w swojej istocie powtórzenie zasady wyrażonej w art. 4 Konstytucji Księstwa Sarmacji. Trybunał zwraca w tym zakresie uwagę na istotne podobieństwo z art. 10 i 95 Konstytucji RP.

W ocenie Trybunału przepisy art. 4 Konstytucji oraz art. 1 ust. 3 USW mają charakter dyrektywy interpretacyjnej wprowadzającej domniemanie kompetencji ustawodawczej Sejmu/Sejmu Wielkiego. Nie przesądzają one jednak o konkretnych uprawnieniach, które – o ile nie zastrzeżone dla innego organu – mogą być przyznane również w akcie prawnym niższego rzędu.

Z tego też powodu, treść uzasadnienia orzeczenia powołanego przez Kanclerza nie miała żadnego znaczenia dla rozpoznania sprawy, bowiem orzeczenie tyczyło sytuacji odmiennej, w której ustawa przyznawała Sejmowi kompetencję zastrzeżoną w Konstytucji dla innego organu. Trybunał jednocześnie podkreśla, że nawet gdyby orzeczenie tyczyło podobnej sytuacji – nie wiązałoby one Trybunału w niniejszej sprawie, bowiem sprawa dotyczyła odmiennej normy prawnej.

Oczywiste jest, że mimo podziału władzy kompetencje organów krzyżują się, czasami w oparciu o przepisy wprost wyrażone w Konstytucji, a czasami w oparciu o przepisy rangi ustawowej, które nie pozostają z przepisami konstytucyjnymi w sprzeczności. Druga z opisanych sytuacji ma miejsce w niniejszej sprawie, przy czym powierzona kompetencja nie pozbawia Sejmu Wielkiego/Sejmu jego ustawodawczego charakteru.

Powyższe skutkowało orzeczeniem jak w sentencji.

Od wyroku nie przysługuje apelacja.